Eğitim yöneticilerinin gerek merkez teşkilatta gerekse taşra teşkilatında birçok sorumluluğu ve görevi bulunmaktadır. Eğitim yöneticisinin yönettiği kurumun eğitsel ve yönetsel amaçlarını gerçekleştirmek için yönetim süreçlerini etkin biçimde yerine getirmesi beklenir. Ancak toplumsal, bireysel, sosyal birçok nedenden kaynaklanan sorunlar zaman zaman eğitim örgütünün amaçlarına ulaşmasını engeller. Yöneticilerin özellikle örgütün sorunlarını bilme ve çözme konusunda sorumluluk sahibi olmaları beklenir. Ancak deneyimli yöneticiler için bile, sorunları düşünmek, mantıklı politikalar oluşturmak kolay bir iş değildir.
Sorun çözme eğitim sisteminin amaçlarına ulaşmada önem taşırken, eğitim yöneticisi yetiştirme süreçlerinde ya da eğitim yöneticilerinin görev süreçlerinde buna ilişkin bir sistematiğin olmadığı dikkati çekmektedir. Yapılan araştırmalarda okul müdürlerinin sorun çözme becerilerinin düşük olduğu, çoğunluğunun sorun çözme aşamalarını bilmedikleri, sorun çözmek için bilimsel olmayan yollara başvurdukları, bilimsel yöntemin aşamalarını kullanmadıkları saptanmıştır.
Okul müdürlerinin karşılaştıkları sorunlar ve okul yönetimine yansımasını inceledikleri araştırmada, okul müdürlerinin öğretmenlerden kaynaklanan sorunlar ile okul bütçesi, eğitim ve öğretim ile çevre, yardımcı personel işleri başta olmak üzere birçok sorun yaşadıkları belirlenmiştir. Bu sorunların okul üyeleri ile ilişkilere, okulun yönetim süreçlerine, yöneticiye ilişkin algıya, okul kültürüne ve iklimine yansımaları olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Okul yöneticilerinin yeterli beceriye sahip olmadan görevlendirilmeleri sorunların aşılmasını zorlaştırmaktadır. Eğitim yöneticileri yapılan araştırmada en önemli sorunun sistemin sürekli değişmesi; sistemin yapısının, öğretim programlarının, hukuksal düzenlemelerin (mevzuatın), sınav sisteminin sürekli değişmesi, eğitimin bir devlet politikası olarak ele alınmaması, ülkeye özgü bir eğitim sisteminin olmamasını belirtmişlerdir.
Eğitim yöneticilerinin üzerinde yoğunlaştıkları sorunlardan birisi de sistemde görev yapan yöneticilerin ve öğretmenlerin yeterlikleriyle ilgilidir. Bu görüşle birlikte yeterliğe önem verilmemesi, eğitim yöneticilerinin sorumlulukları ile yetkilerinin dengesiz oluşu, yöneticilerce alt basamaklardaki sorunların fark edilmemesi, eğitim yönetiminde denetimin yapılmaması, hizmet içi eğitimin yetersizliği ve yeterli öğretmen olmaması dolayısıyla ücretli öğretmen çalıştırılması sorunları belirtilmiştir.
Okul müdürleri üst kademedeki yöneticilerin okuldaki sorunlardan uzak kalarak yeteri kadar bilgi sahibi olmadıklarını belirtmişlerdir. Arada kopukluk olduğunu düşünüyorlar. Eğitim sisteminde yapılan değişikliklerle ilgili yaşanan sorunların çözümünde kendilerinin yalnız bırakıldıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin güdülenmesi, motivasyonu, öğretmenlerin çalışma saatleri ve ücretli öğretmenlik konuları da eğitim yöneticilerinin görev yaptıkları birimde en önemli buldukları sorunlar arasında yer almaktadır.
Okulların fiziki koşullarına ilişkin sorunlar, okulların kaynak sorunları, okulun öğrenci kapasitesinin yetersizliği konularında da sorun yaşadıklarını belirten okul yöneticileri disiplin sorunlarının çözülmesinde yeteri kadar yetkileri olmadığını belirtmişlerdir. Okul yöneticileri sorunların çözüme ilişkin olarak eğitimin tüm paydaşlarının bir araya gelerek geniş katılımla oluşturulan uzun vadeli eğitim sisteminin hazırlanmasını gerekli olduğunu dile getirmişlerdir. Okul yönetici seçiminde uygulanan kriterlerin sadece sınavla sınırlı kalmaması gerektiği vurgulanmıştır.
Okul yöneticilerinin düzenli olarak yeterliliklerini geliştirebilecekleri eğitim almalarının sağlanması çözüm olarak sunulmuştur. Sistem içerisinden yöneticilerin belirlenmesi, sorunların çözümünde birlikte hareket etmenin önemine dikkat çekilmektedir. İkili eğitimden tekli eğitime geçilmesinin iş yükünü hafifleteceğini bununla birlikte eğitim faaliyetlerine yoğunlaşılacağı düşünülmektedir. Okullardaki fiziki şartların iyileştirilmesi, yeterli kaynağın sağlanması, diğer kurumlarla iş birliği içerisinde olunması okuldaki sorunları azaltmada önem arz etmektedir.
Kaynak: Karakütük, K. & Özdoğan Özbal, E. (2019). Eğitim yöneticilerinin yaşadıkları sorunlar ile sorun çözmede kullandıkları teknikler. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 33-60. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/48112/608614