Öğretmen adayları üniversiteyi bitirdikten sonra, eğitimleri boyunca aldıkları birikimleri, yaşadıkları tecrübeleri ve kazandıkları becerileri uygulamaya geçirmek için bir an önce atanmak, göreve başlamak istemektedirler. Göreve başladıkları yerdeki olumsuzluklar öğretmenlerin ilk yıllarında heyecan ve şevklerinin kırılmasına neden olabilmektedir. Atanmadan önce öğretmenlerin yaşadıkları bazı kaygılar mevcuttur. Bu makalemizde bunlardan bahsedilecektir.
2020-2021 öğretim yılında eğitim fakültesinde öğrenim gören 8 farklı bölümden 10 öğretmen adayı üzerinde yapılan araştırmada öğretmen adaylarının, iklim şartları, ulaşım, sosyo-kültürel farklılıklar, güvenli kalacak yer, okulun sahip olduğu imkânlar, eğitsel materyallere ulaşım, internet, yaşanabilecek dil sorunları, ebeveynlerin ilgisizliği, terör olayları gibi konularda kaygı yaşadıkları belirlenmiştir.
Öğretmen adayları iklimin hayat şartlarını olumsuz etkileyeceğini, hayatlarında yapmadıkları şeyleri yapmak zorunda kalacaklarını ve bu durumunda kendilerinde kaygıya neden olacağı düşüncesindedirler. Bununla birlikte ısınma problemi yaşayacaklarını öngörmektedirler. Özellikle Doğu Anadolu’nun zor iklim şartlarının öğretmen adaylarında kaygıya neden olduğu söylenebilir. Diğer bir kaygılandıkları sorun ise ulaşım sorunu. Öğretmen adayları doğudaki coğrafyadan kaynaklı, kışın yolların kapanmasının ulaşım sorunlarına neden olabileceğini belirtmişlerdir. Öğretmen adaylarına göre yaşanabilecek dil farklılıkları da kaygıya neden olabilmektedir. Öğrencilerle anlaşma konusunda problem yaşayacaklarını düşünmektedirler. Öğretmen adaylarının bir kısmı Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da okul yöneticileri ile sorun yaşayacağını düşünürken bir kısmı ise herhangi bir sorun yaşamayacağını düşünmektedir. Öğretmen adayları bu bölgelerde internet erişiminin ve kalacak yerin sıkıntı olacağını dile getirmektedirler.
Yapılan araştırmaya özellikle batı şehirlerde yaşayan öğretmenler katılmışlardır. Öğretmen adaylarının görüşleri incelendiğinde Doğu ve Güneydoğu’ya atanmaya ilişkin birçok alanda kaygı yaşadıkları belirlenmiştir. Bu kaygılara, basına yansıyan olumsuz haberler, daha önce o bölgelerde çalışmış öğretmenlerin olumsuz örnek ve söylemleri, ön yargılar neden olmaktadır.
Yapılan araştırmadan yola çıkarak öğretmen adaylarındaki bu kaygıları ortadan kaldırmak için şunlar yapılabilir:
- Üniversite eğitimleri döneminde Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile ilgili bilgilendirmenin yapılması.
- Bu bölgelerimize sık sık geziler düzenlenmesi.
- Üniversitelerin oradaki okullarla ortak projeler geliştirmesi.
- Üniversite özellikle son sınıf öğrencilerine yönelik bölgede çalışmış öğretmenlerin katılımıyla seminerler düzenlenerek yaşadıklarını, hangi zorluklarla karşılaştıklarını ve bunlarla nasıl başa çıktıkları ile ilgili paylaşımlarını aktarmalarının sağlanması.
- Bölgeye uyum sağlanması adına ilgili il/ilçe müdürlüklerinin uyum seminerleri düzenlenmesinin sağlanması. Bu seminerlere sadece yeni atanan öğretmenlerin değil aynı zamanda bölgede uzun süredir çalışan öğretmenlerin de katılımının sağlanarak tecrübelerinin aktarımına imkan verilmesi kaygıların azaltılmasında etkili bir yol olacaktır.
Kaynak: Özdemir, F. ve Erol, M. (2021). Öğretmen adaylarının Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya atanmaya ilişkin görüşleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 71-85.