Analysis of prediction power of school principals’ ethical approaches and personality traits on power based behavioral changes
Yazar: DİNÇER ÖLÇÜM
Danışman: DOÇ. DR. ASİYE TOKER GÖKÇE
Yer Bilgisi: Kocaeli Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı / Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
Konu: Eğitim ve Öğretim = Education and Training
Dizin: Örgütsel güç = Organisational power
Doktora Tezi
Türkçe
2021
254 s.
Özet
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinde güç sahibi olduktan sonra gözlenen davranış değişikliklerini ve yöneticilerin etik yaklaşımları ile kişilik özelliklerinin bu değişikliklere etkisini ortaya koymaktır. Örneklem oluşturulmasında amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2019-2020 eğitim öğretim yılında Kocaeli ilinde görev yapan ve “yöneticisiyle hem öğretmen iken hem de yönetici iken en az altışar ay süre ile birlikte çalışmış olma” ölçütünü sağlayan 353 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak; araştırmacı tarafından geliştirilen “etik yaklaşımlar” ve ” güç kaynaklı davranış değişiklikleri” ölçekleri ile Gosling, vd. (2003) tarafından geliştirilerek, Atak (2013) tarafından Türk Kültürüne uyarlanan 10 maddeli kişilik ölçeği ve Jonason ve Webster (2010) tarafından geliştirilerek Eraslan-Çapan, vd. (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan 12 maddelik karanlık üçlü ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler için, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri, nedensel ilişkileri test etmek için ise yapısal eşitlik modellemesi tekniklerinden yapısal regresyon tekniği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, vicdan ve toplumsal sözleşme etiği yaklaşımları ile uyumluluk ve dışadönüklük kişilik özelliklerinin olumlu davranış değişikliklerine pozitif yönde bir etkisinin olduğu, teleoloji etik yaklaşımı ile nevrotiklik ve psikopati kişilik özelliklerinin ise negatif yönlü bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca teleoloji etik yaklaşımı ile psikopati, narsizm, makyavelizm ve deneyime açıklık kişilik özelliklerinin olumsuz davranış değişikliklerini pozitif yönde, dışadönüklük kişilik özelliğinin ise negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.
Abstract
The aim of this study is to reveal the behavioral changes observed in school administrators after gaining power, and the effects of the administrators’ ethical approaches and personality traits on these changes. Criterion sampling technique, which is one of the purposeful sampling methods was used for sampling. The sample of the study consists of 353 teachers working in Kocaeli province in the 2019-2020 academic year, who provides the criteria for “working with the manager for at least six months, both when he was a teacher and when he was an administrator”. The research was conducted in the correlational survey model. The data were gathered via, “Ethical Approaches Scale” and “Power-Induced Behavioral Changes Scale” which were developed by the researcher. And also “Ten-Item Personality Inventory” which was adapted to Turkish by Atak (2013) and “Dark Triad Scale” which was adapted to Turkish by Eraslan-Çapan et al (2015) were used to collect data too. In analyzing the data, mean and standard deviation values were used for descriptive statistics, and structural regression technique, one of the structural equation modeling techniques, was used to test causal relationships. As a result of the analysis, it was concluded that with personalistic and social contract ethics approaches, agreeableness and extraversion personality traits had a positive effect on positive behavioral changes, whereas the teleology approach with neuroticism and psychopathy personality traits had a negative effect. In addition, it was determined that with the teleology approach, personality traits of psychopathy, narcissism, Machiavellianism and openness to experience positively affect negative behavioral changes, whereas extraversion personality trait negatively affected.