Eğitim, sağlık, ekonomi, aile, din gibi temel toplumsal kurumlardan birisi olup diğer kurumların da temelini oluşturmaktadır. Ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda milli hedefleri benimseyen ve başarmak için çalışacak gençler yetiştirilebilmesi ve gençleri belirli meslek dallarında istenilen şekilde yetiştirecek, onları ülkenin kalkınmasında etkili ve yetkili kılmak için mesleki eğitim oldukça önemlidir.
Mesleki ve teknik eğitim, öğrencilerine kazandırdığı akademik ve mesleki beceriler dolayısıyla iş piyasası ile doğrudan bağlantıya sahiptir. Bu durum, mesleki ve teknik eğitimin iş piyasasında yaşanan değişim ve dönüşümlere hızla tepki vermesini gerektirmektedir. Günümüzde teknolojinin sürekli gelişim göstermesi, beklenmedik hadiselerin ortaya çıkması, mesleklere olan ilginin azlığı, belirli mesleklerde yığılmanın olması nedeniyle özellikle bazı alanlarda istihdam sıkıntısı yaşanmaktadır. Beklenmedik bir şekilde hayatımıza giren Covid 19 bunun en somut örneğidir. Ülkemizde sağlık meslek liselerinin varlığı ve bu alanda hali hazırda mezun bulunması ihtiyacın karşılanmasında önemli rol oynamıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), mesleki ve teknik eğitimin önemini ve eğitim sistemlerindeki küresel değişimleri gözeterek 2023 Eğitim Vizyonunda mesleki ve teknik eğitimi güçlendirmek için önemli hedefler belirlemiştir. Sektörlerle işbirlikleri kapsamında mezunlara istihdam garantili veya öncelikli bir meslek eğitimi sunulması sağlanmış, eğitim programlarını güncelleme çalışmaları sektör temsilcileriyle birlikte gerçekleştirilmiş, güncel ihtiyaçlara cevap vermek üzere yeni alan ve dallar açılmış, yeni mesleki ortaöğretim kurumları kurulmuş, mevcut mesleki ortaöğretim kurumlarının altyapıları güçlendirilmiş, öğretmenlerin eğitimi sektör uzmanları tarafından gerçekleştirilmiş, öğrencilere sağlanan burs ve desteklerde çok önemli artışlar sağlanmıştır.
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine uygun olarak hazırlanan ulusal meslek standartları doğrultusunda 4. seviye üstü mesleklerin yer aldığı dalların kapatılması, istihdam alanı daralan alanların/dalların revizyonu, beceri ortaklığı yüksek olan dalların birleştirilmesi, uluslararası sınıflandırmalar bazında ortaklığı olan alan ve dalların birleştirilmesi, iş tabanlı mesleki eğitim sistemine uygunluk gösteren psikomotor becerilerin ağırlıklı olduğu alanların Mesleki Eğitim Merkezleri kapsamına alınması ve ülkemizde sektörün ve istihdamın bir bölge ile sınırlı olduğu dalların bölgesel programlar kapsamına alınması gibi değişiklikler düşünülmektedir.
Mesleki ve teknik eğitimin sunduğu imkânlardan birisi de, eğitim sürecindeki üretim kapasitesi sayesinde bulunduğu bölgenin ihtiyaçlarına cevap verme potansiyeline sahip olmasıdır. Mesleki ve teknik ortaöğretim programlarının güncellenmesinde bu potansiyelin daha verimli kullanılabilmesi için de adımlar atılmıştır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılı itibarıyla 9. sınıf seviyesinde yer alan meslek dersleri; bir alanda yer alan tüm dallarda gerekli olan ortak ve temel becerileri içerecek şekilde düzenlenmiştir. 10, 11 ve 12. sınıflar düzeyinde yer alan meslek dersleri ise meslek dallarına ait derslerden oluşmaktadır. Akademik ve genel becerilere daha fazla yer verecek ve daha genel bir mesleki eğitim programı oluşturacak şekilde gerçekleştirilen sadeleştirme ve güncelleme çalışmaları kapsamında yeni çerçeve öğretim programlarında dallarda birden fazla mesleğin birleştirilmesi esas alınmıştır. Bu nedenle bu dersler ağırlıklı olarak öğrencilere birbiri ile ilişkili ve aynı meslek alanı altında sınıflandırılan derslere ait yeterlikleri kazandıracak şekilde organize edilmiştir
Son dönemde yapılan iyileştirmeler ile başarılı öğrencilerin de tercihi haline gelen mesleki ve teknik ortaöğretimin yenilenen eğitim programları ile öğrencilerin motivasyonunu artırması beklenmektedir. Güncellenen eğitim programlarında öğrencilerin mesleki derslerle daha erken tanışmaları ve iş piyasasının talep ettiği güncel becerileri kazanmalarının dolaylı olarak öğrenci terkininin azaltılmasına da katkı sağlaması beklenmektedir. Ulusal meslek standartları ile uyumlu hale getirilen mesleki ve teknik ortaöğretimin, mezunların istihdam edilebilirliğine daha fazla destek olacaktır. Mesleki becerilerin yanında ağırlığı artan akademik ve genel beceriler sayesinde mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencileri farklı alanlarda daha kolay uzmanlaşabilecek ve iş piyasasında değişen koşullara hızla adapte olabileceklerdir
Kaynak: Canbal, B. S., Kerkez, B., Suna, H. E., Numanoğlu, K. V. ve Özer, M. (2020). Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde paradigma değişimi için yeni bir adım: Eğitim programlarının güncellenmesi. Journal of Education and Humanities, 11(21), 1-26. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1155607